Rreth mesit të tetorit, pothuajse një muaj pasi Vladimir Putin bëri thirrje për mobilizimin e pjesshëm të qytetarëve rusë për të luftuar luftën në Ukrainë, u shfaqën në derën e banesës në Moskë që është regjistruar si rezidenca ime zyrtare në vend disa persona.
Miqtë e familjes që banojnë aty hapën derën dhe u pritën nga dy oficerë të administratës ushtarake ruse, të cilët i pyetën nëse isha në shtëpi. Ata thanë se nuk kisha qenë në shtëpi për më shumë se 20 vjet.
Mobilizimi u shpall nga Putini më 21 shtator, pas gjysmë viti dështimesh strategjike, vdekje të pakuptimta dhe mizori humanitare nga duart e ushtrisë ruse në Ukrainë. Ka rreth 356,520 viktima ruse deri më sot, afërsisht 40% e të gjithë forcave të armatosura ruse. Kremlini fillimisht supozoi se do të ishte një çështje dyjavore në të cilën ushtria marshon në Kiev dhe rrëzon qeverinë e Volodymyr Zelenskiy. Megjithatë, konflikti është zvarritur në një ngërç të përgjakshëm me humbjet e përshpejtuara ruse të pajisjeve, personelit dhe territorit, duke kulmuar me pëshpëritjet se Ukraina tani planifikon të përpiqet të rimarrë Krimenë, të aneksuar nga Rusia në 2014.
Morali i Rusisë ka rënë po aq shpejt sa ushtarët e saj në fushën e betejës, pasi një pjesë e forcës pushtuese fillestare të trajnuar profesionalisht u fshinë dhe u shtynë prapa nga rezistenca e fortë e papritur ukrainase. U vendos që duhej gjak i ri për fushatën edhe pse Putini më herët kishte deklaruar se nuk do të kishte mobilizim. Përpjekjet për rekrutim vullnetar nuk ishin as të suksesshme dhe as të njohura. Mediat e kontrolluara nga shteti u përpoqën ta përshkruanin fushatën në një dritë pozitive, por e vërteta e zymtë gjeti në mënyrë të pashmangshme rrugën e saj në shtëpi, përmes komunikimeve personale dhe postimeve në Telegram nga ushtarët në front.
Mobilizimi “i pjesshëm” i Putinit pa, në fillim, rekrutimin e burrave nga territoret qendrore dhe lindore të largëta, dhjetëra mijëra milje larg Moskës dhe Shën Petersburgut. Megjithatë, në një kthesë çuditërisht të shpejtë të ngjarjeve, filluan të qarkullojnë thashetheme për njerëz që thirreshin nga qytetet në skajin perëndimor të vendit, përfshirë kryeqytetin.
Thirrja ime është në pjesë të barabarta konfuze dhe jo befasuese. Marrëdhënia e familjes sime me shtetin rus nuk ka qenë saktësisht ideale që nga ardhja e Putinit në pushtet në vitin 2000. Si rezultat, unë do të prisja të isha në krye të çdo liste personash që do të dërgoheshin në Ukrainën lindore për t’u përdorur si ushqim për top.
Kjo marrëdhënie, një histori nganjëherë më e çuditshme se trillimi, është dokumentuar nga afër nga shtypi dhe industritë e argëtimit që nga vdekja e babait tim, Alexander Litvinenko, një kritik i hapur i Putinit. Kjo ndodhi në vitin 2006, disa javë pasi ai piu çaj të lidhur me izotopin radioaktiv polonium 210 në një hotel në Londër. Është një ngjarje që dëmtoi marrëdhëniet midis Rusisë dhe Mbretërisë së Bashkuar. Edhe tani, më shumë se një dekadë e gjysmë më vonë, vdekja e babait tim është subjekt i një serie të re dramatike të ITV që zgjat më shumë se katër orë dhe ku luan një nga aktorët më të shquar të Mbretërisë së Bashkuar, David Tennant.
Historia është aq e pabesueshme saqë disa nga pjesët më të jashtëzakonshme duhej të përjashtoheshin nga prodhimi pasi mendohej se do të dilnin si trillime të dobëta.
Dhe aty qëndron elementi vërtet konfuz. Rusët e dinë mirë historinë tonë. Si ikëm unë dhe nëna ime, së bashku me babanë tim, fituam azil politik në Angli dhe më pas u desh të ishim dëshmitarë të vdekjes së tij të ngadaltë dhe të dhimbshme nga ajo që mund të përshkruhet vetëm si një armë bërthamore mikroskopike – për të mos u kthyer më në vendin që lindi dhe kështu na përbuzte padashur.
E megjithatë, pavarësisht gjithë kësaj, administrata ushtarake u shfaq në një adresë ku nuk kam banuar për dy dekada dhe, me sinqeritet dhe padurim të plotë, kërkonte të më çonte në front.
Konfuzioni i tyre në përgjigjen e dhënë nga banorët aktualë në banesën time duket tregues i të gjithë konfliktit në Ukrainë; një mungesë e plotë komunikimi dhe mirëkuptimi midis ideologjisë brutale të Kremlinit dhe vuajtjes së subjekteve të tyre gjithnjë e më të indinjuar dhe të pavullnetshëm. Po të isha në shtëpi, do të më kishin dhënë rreth 30 minuta për të paketuar gjërat e mia dhe për t’u nisur nga shtëpia me ta, ndoshta për të mos u kthyer më kurrë.
Pyes veten nëse ndonjë nga miqtë e mi të fëmijërisë kishte vizitorë të ngjashëm në shtëpi, ndërkohë që më mungonte fati i mirë që gëzoja – të mungoja shumë nga vendi (si për ironi, janë shumë nga fëmijët e elitës ruse që e konceptuan këtë konflikt).
Shmangia e një plumbi është në pjesë të barabarta emocionuese dhe tmerruese – por më vjen mirë që kjo frazë është metaforike dhe jo fjalë për fjalë.
The Guardian-Anatoly Litvinenko
